W języku angielskim grzechy główne nazywa się grzechami śmiercionośnymi (deadly), odróżniając je od grzechów śmiertelnych (mortal), czyli tych, które już uśmierciły. Ta klasyfikacja podkreśla ich wymiar. Są to wady poważne, skłonności zniewalające i niezwykle trudne do wytrzebienia. Warto chyba dziś, w dobie rozwoju różnych uzależnień i „manii”, takich jak: narkomania, lekomania, erotomania, zakupomania, przywrócić pojęcie grzechu i zacząć na powrót je stosować, by podkreślić głębię wewnętrznego zniewolenia człowieka.


Fragment książki

Pierwsze próby klasyfikacji i zestawienia grzechów pochodzą od chrześcijańskich mnichów egipskich – ojców pustyni. Ponieważ życie chrześcijańskie pojmowano wówczas jako wstępowanie ku górze, w ustalaniu hierarchii grzechów często uciekano się do metafory drabiny lub schodów. Grecki mnich Ewagriusz z Pontu z IV wieku, który swe ostatnie lata spędził na egipskiej pustyni,opisywał osiem najniebezpieczniejszych demonów nękających zakonnika: obżarstwo, nieczystość, chciwość, gniew, smutek, acedię, próżność i pychę. Grzegorz Wielki, Dante i Chaucer stosowali następujący porządek: pycha, zawiść, gniew, lenistwo, skąpstwo, obżarstwo i nieczystość. Przez długi czas w katechizmie były uszeregowane w kolejności: pycha, chciwość, nieczystość, zazdrość, nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, gniew oraz lenistwo. Z kolei nowy katechizm wymienia: zawiść i gniew przed nieczystością i nieumiarkowaniem w jedzeniu i piciu.

Amerykański dominikanin ojciec Brian Mullady uważa, że kobiety i mężczyźni różnią się między sobą również w kwestii skłonności do ulegania grzechom głównym. Mężczyźni najczęściej popadają w grzech nieczystości, potem kolejno największą pokusę stanowią dla nich: nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, acedia, gniew, próżność, zawiść i wreszcie skąpstwo. U kobiet zaś acedia plasuje się na samym końcu i jest poprzedzona przez próżność,
zawiść, skąpstwo, gniew i nieczystość, a nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu znajduje się na końcu. Bywają też próby zastosowania innej kolejności: według kryterium źle ukierunkowanej miłości – pycha, zawiść, gniew; wadliwej miłości – lenistwo; niepohamowanej miłości – nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, nieczystość i chciwość. Pierwsze trzy często nazywa się grzechami „zimnymi”, ponieważ oznaczają odrzucenie związków wspólnotowych. Trzy ostatnie są „gorącymi”.

Joanna Petry-Mroczkowska – doktor filologii romańskiej, tłumaczka, eseistka, krytyk literacki. Autorka książek Amerykańska wojna kultur (Biblioteka „Więzi”, 1999) oraz Siedem grzechów głównych dzisiaj. W ostatnich latach mieszka głównie w Stanach Zjednoczonych i pisze przeważnie na temat kultury amerykańskiej oraz chrześcijańskiego feminizmu. Publikuje także w „Znaku”, „Więzi”, „Etosie”, „W drodze” i „Tygodniku Powszechnym”.

Spis treści

Wstęp
   Co to jest grzech?
   Grzechy stare i nowe
   Co się stało z grzechem?
   W psychoterapeutycznej krainie egolatrii
   Cnoty i charakter
   Walka z demonami wad
   
Rozdział 1. Pycha
   „Zwornik w łuku wszystkich wad”
   Grzech rozumu
   Wieża pychy i paw próżności
   Podziwiać czy szanować siebie?
   Duma i jej ekscesy
   Snobizm czy wielkoduszność?
   Pokora, pojęcie wstydliwe

Rozdział 2. Chciwość, skąpstwo
   Chciwość korzeniem zła
   Pieniądze
   Chciwość jest dobra
   Potrzeby, zachcianki i konsumpcja
   Uproszczenie życia

Rozdział 3. Zawiść
   Zazdrość i zawiść
   Impotencja nienawiści
   Najbrzydszy z afektów
   Małoduszność
   Sprawiedliwość?
   Zawiść w dobie równości
   Dzieci zawiści
   Zdrowa ambicja i inne sposoby na zawiść

Rozdział 4. Gniew
   Gniew Boży i ludzki
   Roztropność i cierpliwość
   W obronie honoru
   Gniew tłumiony i uzewnętrzniony
   „Dzika sprawiedliwość” zemsty albo przebaczenie
   Dzisiejsze frustracje, agresja i łagodność

Rozdział 5. Nieczystość
   Grzech przeciwko ciału i duszy
   Kłamstwo
   Zakazy i wstyd
   Kultura swobody
   Seks i eros
   Czystość
   Kontrrewolucja seksualna?

Rozdział 6. Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu
   Stare obżarstwo
   Otyłość
   Łakomstwo, smakoszostwo, grymaśność
   Obsesje
   Obżarstwo duchowe, post i zdrowa asceza

Rozdział 7. Acedia – lenistwo
   Acedia, demon południa
   Acedia i „ciemna noc” duszy
   Czarna żółć melancholii
   Ennui, choroba ducha
   Depresja
   Nuda banalna – jej pochodzenie i skutki
   Nuda jako zabijanie czasu
   Nuda i nadmiar bodźców
   Lenistwo
   Żeby nie zapaść w śpiączkę